Canayer Kalesi, Trabzon ilinin Araklı ilçesinde bulunmaktadır. Kale bölge yerleşiminde tarihi belirleyici unsur olmuştur. Tarihi kaynaklarda Sürmene'den ilk defa bahseden Arrianus'dur. Arrianus MS 131-132 yılarında yazdığı tahmin edilen "Periplo" adlı eserinde Trabzon'un yaklaşık 33 km doğusundaki bir Roma askeri istasyonu (Kale) olarak kurulmuş bulunan Sürmene/Hyssus'dan bahseder.