Türkiye Cumhuriyeti'nin çok partili rejimdeki ilk muhalefet partisi, Milli Kalkınma Partisi'dir. II. Dünya Savaşı'nın son yıllarında başlayan liberalleşme süreciyle birlikte yeni partilerin kurulması yolu açıldı. Bu doğrultuda 18 Temmuz 1945'te gerekli başvuruyu yapan ve çalışmalarına resmen 5 Eylül'de başlayan MKP'nin kurucuları arasında Birinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (1920-23) muhalefet grubu olan İkinci grubun önderi Hüseyin Avni Ulaş, Cevat Rifat Atilhan gibi kişiler yer alıyordu.