Beyin zarının iltihaplanması ile oluşan bir merkezi sinir sistemi hastalığına Menenjit (meningitis) veya leptomeningitis denir. Hastalık beynin iç tabakasında bulunan zarda başlar Kafatası zedelenmeleri veya orta kulak hastalığı sonucu beyin zarları iltihaplanabilir. Kanla gelen mikroplar da özellikle küçük çocuklarda menenjit yapabilir.
Menenjite viral veya bakteriyel mikroorganizmalar yol açmaktadır. Pnömokok ve hemophilus influenza mikrobuna karşı toplumsal aşılama yapıldığından beri en sık rastlanan mikrop meningokok ismi verilen bir bakteri olmuştur. 2006'dan beri bebeklere de yapılabilen konjüge meningokok aşısı başta ABD ve Avrupa ülkelerinde mevcuttur, son yıllarda gelişmekte olan ülkelerde de bu aşı ruhsat almaya başlamıştır. Bu mikroskoptaki görüntüsü kahve tanesini andıran bir çift mikroptur.Listeriozis de gelişen ensefalitisin seyri sırasında da görülür.