Kansızlık (Anemi), toplam kırmızı kan hücresi /alyuvar/ eritrosit sayısının azalması veya eritrositlerin içindeki hemoglobin miktarının azalması veya her ikisinin birlikte olması sonucu oluşan bir hastalıktır.
Kansızlık belirtileri şunlardır:
- Kansızlığın farklı nedenleri olabilir ve bu nedenlere bağlı olarak görülen belirtiler değişebilir ancak genel kansızlık belirtileri halsizlik, enerji eksikliği, hafif baş dönmesi, gözlerin kararması, nefes darlığıdır. Bu belirtilere ek olarak bağ ağrısı, çarpıntı, tat alma duyusunda bozulma, kulak çınlaması, soluk ten gibi belirtiler görülebilir.
- Demir Eksikliğine Bağlı Kansızlık: Demir eksikliğine bağlı anemi yaşayanlarda kağıt, buz veya toprak gibi yenmez şeylere karşı duyulan iştah (bu duruma “pika” denir), tırnakların kaşık şeklinde olması, ağız içinde ağrı ve ağız kenarlarında çatlaklar oluşması, dil ağrısı gibi belirtiler görülebilir. Demir eksikliği nedeniyle ortaya çıkan kansızlık tedavisi için doktorunuz demir mineralinin vücut tarafından kolay emilen formunun bulunduğu demir takviyesi önerebilir. Aşırı demir yüklemesi yorgunluk, kusma, ishal, baş ağrısı, sinirlilik ve eklem sorunlarına yol açabileceği için demir takviyesi mutlaka doktorun önerdiği dozda ve doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
- B12 Eksikliğine Bağlı Kansızlık: B12 eksikliğine bağlı kansızlık ellerde ve ayaklarda karıncalanma, iğne batması hissi, dokunma hissinin zayıflaması, kararsız yürüyüş ve/veya yürüme zorluğu, sakarlık, kol ve bacaklarda sertlik ve unutkanlık gibi belirtilere yol açar. B12 eksikliği anemisi tedavisinde izlenecek yol B12 eksikliği nedenine bağlıdır. Eğer vücudunuzdaki B12 depoları boşalmışsa doktorunuz büyük olasılıkla B12 enjeksiyonu önerecektir.B12 vitamini düzeyi sınırda ise ağız yoluyla alınan B12 tabletleri önerebilir. B12 vitamini eksikliğine bağlı olarak gelişen kansızlık B12 yüklemesi yapıldıktan kısa süre sonra kendiliğinden ortadan kalkar.
- Kronik Kurşun Zehirlenmesine Bağlı Kansızlık: Ciddi bir zehirlenme türü olan kurşun zehirlenmesine bağlı olarak ortaya çıkan anemi diş etlerinde mavi/siyah bölgeler, karın ağrısı, kabızlık, kusma, ilerlemiş vakalarda (özellikle çocuklarda) nöbet şeklinde belirtilerle kendini gösterir. Kurşun zehirlenmesi çok yaygın bir durum değildir ve genellikle iş yerinde kurşunla çalışan kişilerde görülür ancak yine de risk vardır. Eğer kurşun zehirlenmesinden şüpheleniyorsanız vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna giderek kurşunun vücuttan atılmasını hızlandıran ilaçlardan kullanmalısınız.
- Kırmızı Kan Hücresi Yıkımına Bağlı Kansızlık: Tıptaki adı “hemoliz” olan kırmızı kan hücresi yıkımı “kronik ve ani” olarak ikiye ayrılır. Kronik kırmızı kan hücresi yıkımı nedeniyle meydana gelen aneminin belirtileri cildin ve göz aklarının sararması, kahverengi veya kırmızı idrar, bacakta meydana gelen ülserler ve bebeklerde büyüme geriliğidir. Ani kırmızı kan hücresi yıkımında ise bunlara ek olarak nöbetler, cilt altında morluklar ve karın ağrıları görülür. Bu tip kansızlığın tedavisinde folat takviyesi, demir değişimi, kan nakli gibi yöntemlerin yanında hastanın durumuna göre daha değişik tedavi yöntemleri kullanılabilir.
- Orak Hücreli Anemi: Kalıtsal bir hastalık olan orak hücreli anemide hemoglobin kırmızı kan hücrelerine orak/hilal şeklini verir. Diğer kırmızı kan hücrelerine oranla daha sert ve yapışkan olan orak hücreler damarlarda birikerek kan akışını olumsuz yönde etkiler. Organlara yeterli miktarda kan ulaşmadığında hasar meydana gelebilir ve enfeksiyon riski artar. Halsizlik, sık yaşanan enfeksiyonlar, çocuklarda gelişim bozuklukları, özellikle eklemler, karın ve bacaklarda şiddetli ağrı atakları orak hücreli anemi belirtileri arasındadır.