Bir Madencilik Terimi olan 'Ticari Maliyet' Satış maliyeti. Üretim maliyetine, ürünün veya hizmetin satışının gerçekleştirilmesi için katlanılan giderlerin eklenmesi ile elde edilen maliyet. Toplam ticari maliyetin üretim miktarına bölünmesiyle birim ticari maliyet hesaplanır. —> Üretim maliyeti, Satılabilir, Satış giderleri.
Kömürün satışı anındaki maliyeti, aşağıdaki unsurlardan oluşur:
a= Tüvönan Maliyeti (TL/Ton)
Ocaktan üretilen tüvönan kömürün maliyetidir.
b= Satılabilir maliyet (TL/Ton)
Tüvönan kömürün zenginleştirilmesi sonucu elde edilen satılabilir kömürün maliyeti. b=a- artık
c= Satılık kömür maliyeti (TL/Ton)
Satılabilir kömürden iç tüketimde kullanılan miktarın tenzilinden sonra kalan miktarın maliyeti.
d= Satılan kömür maliyeti. (TL/Ton)
Satılık kömürün stok maliyeti. Başka bir deyişle, bir önceki dönem stokları ile yeni dönem stokunun karışımından meydana gelen maliyet.
d= c± bir önceki dönem stok maliyeti
TM= Ticari maliyet (TL/Ton) TM= d+e+f+g
d= Satılan kömür maliyeti
e= Pazarlama satış giderleri
f= Genel idare giderleri
g= Faaliyet dışı kâr-zarar giderleri
e+f= Dönem giderleri
TİJ, Sondajda dönme hareketini ve devridaim sıvısını matkaba kadar ileten bütün özellikleri standardize edilmiş sondaj malzemesi. Tij, Ç.1035 çeliğinden soğuk çekme, kalın cidarlı borulardan DCDMA veya metrik sistemde imal edilmiş standart boy ve çapta, bir tarafı erkek, bir tarafı dişi kaytan diş açılmış borudur. Tijler gibi muhafaza borusu, karotiyer, elmas kron ve rimer matkabı da DCDMA standardında;
1”
R (1”), E (1 –––) A (2”),
2
1” 1”
B (2 –––), N(3”), K(3–––), H(4”), P(5”)
2 2
S(6”), U(7”), Z(8”) kuyu çaplarına göre uygun ölçülerde imal edilirler. Eskiden x grubunda üretilen takımlar zamanımızda W grubunda üretilmekte ve üretiyice göre değişen çeşitli dizaynlar da göstermektedir. Kaplinler Ç4140, composit tijlerin uç kısımları da Ç4130 çeliğinden yapılırlar. Metrik sistemde 33,5, 42, 51, 73, ... vb. çaplarda imalat yapılmaktadır. Metrik sistem dişleri, DCDMA standardına; çeşitli dizaynların dişleri birbirine uymadıklarından ve bu konuda bir Türk standardı bulunmadığından, sondaj yapan birimlerde zaman ve malzeme israfına sebep olunmaktadır. API standardındaki tije “Drill Pipe” denir ve bu standardın belirttiği malzemeden ve standardın ölçülerinde imal edilir.